“Ik gun oudere mensen een plek waar rust is.”

Natasja Damen werkt al vanaf jonge leeftijd in de zorg. Ze heeft nooit anders gewild. Op haar 18e had zij haar diploma op zak en is ze begonnen met werken. Al werkend leerde zij het vak en merkte ze dat het werken met mensen EVB+ haar past als een jas. Dat was 20 jaar geleden zo en is nu nog steeds zo.

Waar ik van leer is dat mensen met EVB+ in het moment leven

Waarom werk jij met mensen met EVB+?

“Ik word heel gelukkig als een cliënt een tevreden dag heeft. Het is fijn om daaraan bij te dragen. Juist ook bij mensen die afhankelijk van je zijn. Ik kan iets voor de ander betekenen en de ander voor mij.

Waar ik van leer is dat mensen met EVB+ meer in het moment leven. Er is niet de druk en de snelheid van onze maatschappij waarin we van alles moeten. Van onszelf of van een ander. Daardoor missen we ook veel. Echt contact maken bijvoorbeeld.

In dit werk kom je tot de kern. Je leert om in contact te zijn met jezelf en van daaruit met de ander. In het contact draait om vragen als: Wie ben ik? Mag ik bij jou mezelf zijn? Is mijn omgeving veilig en ben ik in mijn lichaam veilig? Contact maken doe je vaak zonder woorden”.

Wat is nodig in het werk met mensen met EVB+?

“Het draait om de basis. Hoor ik jou, zie ik jou en voel ik jou? Het is belangrijk dat je de ander kunt zien om veiligheid te kunnen bieden aan de persoon met EVB+. Mensen met EVB+ hebben meer tijd nodig om indrukken te verwerken. En om iets te snappen op een heel basaal niveau.  Ze vragen van jou om te vertragen. En om aan te sluiten op hun tempo en leefwereld.

En het draait om echt contact maken. Als je er bewust bij bent kun je ervaren hoe het met de ander gaat. Of die blij, verdrietig of bijvoorbeeld boos is. Dat vraagt om aandacht en in het hier en nu zijn”.

Het leven kan eng zijn als je het niet begrijpt

Hoe probeer je aan te sluiten bij de ander?

“Om te beginnen kun je niet zomaar aansluiten. Dat vraagt veel tijd en geduld. Vlak daar het verleden van mensen met EVB+ ook niet bij uit. Mensen hebben vaak al zoveel meegemaakt. Ze zijn vaak  verhuisd, hebben veel verschillende gezichten gezien in de begeleiding. En ze wonen met een groep mensen die zij niet hebben uitgekozen. Best een ingewikkelde situatie als je je daarin verplaatst.

Aansluiten op de ander is dan ook iets wat moet groeien. Groeit de band en voelt iemand zich veilig bij je dan komt er ruimte om stapjes te maken. Dat is best een wankel evenwicht.

Want voor mensen met EVB+ kan het dagelijks leven eng zijn als zij het niet begrijpen. Veel mensen met EVB+ hebben het niveau van een jong kind”.

Wat helpt nog meer om je te verbinden?

“Als eerste kennis. En dan bedoel ik niet kennis uit de boeken maar kennis over de persoon. Je moet weten waar iemand vandaan komt. Wat iemand fijn vindt en wat niet. Daar heb je niet altijd een compleet beeld van of het goede beeld. Daarom is het goed om hierover met collega’s en ouders en familie te praten. Daarin leer je van elkaar.

Je moet ook een band hebben met mensen. Zonder je hierin te verliezen. Dat heb je nodig in het werk. Het is belangrijk dat je samen met collega’s probeert om een veilige omgeving te maken. Er met elkaar voor te zorgen dat de persoon met EVB+ op je kan vertrouwen”.

Welke rol speelt familie?

“Familie speelt een belangrijke rol. Zij kennen de geschiedenis en het levensverhaal van de persoon met EVB+ en zijn er altijd. Het betrekken van familie is onmisbaar. Het is nodig om hen te betrekken, om advies te vragen en familie op de hoogte te houden. Niet door een mailtje te sturen, maar door persoonlijk contact. Behandel mensen zoals je wilt dat ze met je eigen broer of zus of kind omgaan”.

Ik leer vooral om te vertragen

Wat leer jij van de mensen met wie je werkt?

“Ik leer vooral om te vertragen. We kunnen ons druk maken om van alles. Maar geniet liever van wat er is op dit moment. Mensen met EVB+ zijn meer in het hier en nu. Maken zich niet druk om wat een ander van hen vindt”.

Welke eigenschappen helpen je in het werk?

“Ik ben wie ik ben en hoef geen mooi weer te spelen. Dat helpt me om er gewoon te zijn”.

Wat wil je niet verliezen in het werk?

“Wat ik  niet wil verliezen is om de tijd te nemen  en te zorgen dat er tijd is voor een wat tragere wereld. Tijd nemen staat regelmatig onder druk. Het is moeilijk om voldoende medewerkers te vinden. Dan worden diensten ingekort en gaat de werkdruk omhoog”.

Ik gun oudere mensen een plek waar rust is

Wat zou je morgen veranderen als jij het voor het zeggen hebt?

“Dan zou ik een bejaardenhuis voor mensen met EVB+ starten. Oudere mensen wonen nu verspreid door Nederland in een omgeving die hen niet past. Ik gun oudere mensen een plek waar rust is. Waar mensen werken die kennis hebben van oudere mensen met EVB+”.

Hoe ziet dit huis eruit?

Net zoals vroeger is in het bejaardentehuis met een gezamenlijke huiskamer. Er wonen niet te veel cliënten en er zijn weinig prikkels. De professionals die er werken zijn bekend met deze groep en krijgen voldoende ondersteuning. Ik kom dan met veel plezier in het huis om medewerkers te coachen 😊