Een onderzoek vanuit het Kennisplatform EVB+
Vanuit het Kennisplatform EVB+ is in 2018 het onderzoek EVB+ in beeld! gestart.
Het Kennisplatform EVB+ voert het onderzoek uit in samenwerking met de Radboud Universiteit, de Hogeschool Arnhem Nijmegen, ROC Nijmegen en organisaties angesloten bij het Kennisplatform EVB+. Dit onderzoek is onderdeel van het programma Gewoon Bijzonder. Het onderzoek wordt mogelijk gemaakt door ZonMw.
In dit onderzoek brengen we de succesfactoren in kaart van een goede relatie tussen cliënt en zorgprofessional. We onderzoeken ook de rol van spanning in deze relatie. Daarnaast wordt een scholingsaanbod en/of handreiking ontwikkeld voor (toekomstige) professionals die gaan werken met mensen met EVB+.

Waarom doen we dit onderzoek?
Mensen met EVB+ zijn afhankelijk van de ondersteuning van anderen. Een langdurende en betekenisvolle relatie tussen de zorgprofessional, de cliënt en zijn naasten is nodig om de cliënt te begrijpen en om goede ondersteuning te bieden. Maar dat is niet altijd vanzelfsprekend. In deelstudie 1 onderzoeken we wat volgens professionals en verwanten nodig is bij het opbouwen van een goede relatie.
Daarnaast onderzoeken we in deelstudie 2 spanning bij 15 mensen met EVB+ en hun begeleiders. We weten uit eerder onderzoek dat incidenten bij mensen met EVB+ het resultaat kunnen zijn van oplopende spanning in de periode voor het incident. We vergelijken daarom de spanning in het half uur voor het incident met de periodes wanneer er geen incidenten plaatsvinden. Daarnaast kan de spanning van cliënt en begeleider een negatieve invloed hebben op de zorgrelatie. Ook is het spanningsniveau van de client deels afhankelijk van de spanning van begeleider, en andersom. We onderzoeken daarom ook of de spanning van een persoon met EVB+ en zijn of haar begeleider elkaar beïnvloeden en op welke manier. Daarnaast onderzoeken we ook de invloed van biofeedback op de spanning van de begeleider.
Tot slot wordt in deelstudie 3 een scholingsaanbod en/of handreiking ontwikkeld voor (toekomstige) professionals die gaan werken met mensen met een ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag.
In deze podcast vertelt onderzoeker Lucienne den Uil over het onderzoek.
Wat is het doel van het onderzoek EVB+ in beeld?
We doen dit onderzoek met als doel:
- Inzicht krijgen in factoren die een goede relatie tussen mensen met EVB+ en zorgprofessional bepalen;
- Inzicht krijgen in de rol van spanning in de relatie tussen cliënt en professional;
- Onderzoeken of de inzet van biofeedback en ontspanningsoefeningen professionals helpt bij het herkennen en omgaan met spanning;
- Een scholingsaanbod ontwikkelen dat meer bekendheid geeft aan de doelgroep en professionals handvatten biedt in de ondersteuning.
De resultaten
Deelstudie 1: Een goede relatie tussen mensen met EVB+ en begeleiders
Wat is er nodig voor het opbouwen van een goede relatie? In 2020 is een literatuurstudie in JARID verschenen over de succesfactoren in het opbouwen van de relatie tussen mensen met een verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag en hun begeleiders.
Vervolgens zijn we in gesprek gegaan met begeleiders van mensen met EVB+ over wat zij belangrijk vinden in het opbouwen van een betekenisvolle zorgrelatie tussen begeleiders en EVB+ cliënten. In deze factsheet lees je wat zij de 4 belangrijkste voorwaarden vinden en wat de belangrijkste factoren zijn die de relatie beïnvloeden.
In december 2020 verscheen een artikel in de Klik over deze factoren.
In september 2021 verscheen een artikel in NTZ over dit onderzoek.
In oktober 2022 verscheen een artikel in JOID over dit onderzoek.
Bekijk hier de poster van deelstudie 1.
Deelstudie 2: De rol van spanning in de relatie
In de tweede deelstudie werd spanning gemeten bij koppels van bewoners en begeleiders. Spanning werd gemeten met een digitaal polshorloge. In het onderzoek kijken we naar de interactie tussen bewoners en begeleiders.
In JMIR is in 2021 een artikel verschenen over het protocol dat we volgen.
De eerste resultaten zijn gedeeld tijdens een presentatie op het IASIDD congres in juli 2021. En op het EAMHID congres in september 2021.
Op 29 juni 2022 werd het onderzoek gepresenteerd tijdens het Webinar ‘Stress herkennen en ermee omgaan’ van ’s Heerenloo gepresenteerd. Bekijk hier het Webinar terug.
Daarnaast is er gekeken naar de invloed van biofeedback op de spanning van de begeleider. De opzet en opbrengst van de pilot over de inzet van biofeedback, zie je in deze factsheet.
In februari 2023 was er een bijeenkomst over de inzet van biofeedback in de zorg voor mensen met EVB+. Aan de hand van de aanpak ‘Begeleidingsethiek’ is gesproken over het gebruik en de implementatie van de Sense-it app bij begeleiders van mensen met EVB+. Het verslag van de bijeenkomst vind je hier.
Op 15 juni 2023 was er een presentatie op het congres Focus op Onderzoek.
Deelstudie 3: Ontwikkeling van scholingsaanbod
Vanuit de HAN is eeen praktijkgroep EVB+ gestart. Met hen wordt een scholingsaanbod en/of handreiking ontwikkeld voor (toekomstige) professionals die gaan werken met mensen met EVB+.
Bekijk hier de poster van deelstudie 3.
Onderzoekers
Luciënne den Uil, Renske Koordeman, Roy Otten, Maaike Hermsen, Angela Prudon en Hennie van Veen.
Op het Kennisplein Gehandicaptensector publiceren we ook informatie over het onderzoek EVB+ in beeld!. Neem vooral eens een kijkje, ook wanneer je geïnteresseerd bent in de andere onderzoeken van het Nationaal Programma Gewoon Bijzonder.
Meer informatie over onderzoek
info@platformevbplus.nl