De complexe realiteit van 1:1 zorg - Tussen veiligheid en kwaliteit van leven

In Nederland wordt binnen de gehandicaptenzorg regelmatig zeer intensieve 1:1 zorg aangeboden, zorg waarbij één begeleider de hele dag exclusief verantwoordelijk is voor één cliënt. Deze vorm van ondersteuning kan veiligheid en rust bieden, maar brengt ook risico’s met zich mee. Dat blijkt uit het eerste onderzoek naar 1:1 zorg bij volwassenen in de langdurige gehandicaptenzorg, uitgevoerd door LUBEC Universiteit Leiden, Ipse de Bruggen en Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE).

Tot nu toe is er internationaal weinig kennis beschikbaar over 1:1 zorg. Er bestaan uiteenlopende meningen over de positieve en negatieve gevolgen van deze zorgvorm. Sommige professionals en betrokkenen zien de positieve kanten, zoals toegenomen rust en veiligheid voor zowel cliënten als zorgverleners. Anderen maken zich zorgen over mogelijk verlies van autonomie, sociale isolatie en het ontstaan van rigide zorgstructuren die meer beperkend dan ondersteunend werken. Dit verkennende onderzoek probeert voor het eerst inzicht te krijgen in hoe 1:1 zorg wordt ingezet.

1:1 zorg wordt vaak gestart in crisissituaties. Het kan zorgen voor rust, het aantal incidenten neemt af, teams krijgen weer vertrouwen en cliënten kunnen deelnemen aan dagelijkse activiteiten. Maar er zijn ook uitdagingen. Bij sommige cliënten is na verloop van tijd niet meer duidelijk waarom de 1:1 zorg ooit is gestart. Cliënten en teams kunnen dan afhankelijk worden van de intensieve begeleiding. Daarnaast is het voor begeleiders zwaar om langdurig volledig beschikbaar te zijn voor één persoon. Het afbouwen van die zorg, of liever, 𝘩𝘦𝘵 𝘰𝘱𝘣𝘰𝘶𝘸𝘦𝘯 𝘷𝘢𝘯 𝘮𝘦𝘦𝘳 𝘢𝘶𝘵𝘰𝘯𝘰𝘮𝘪𝘦 en meer zelfstandigheid, blijkt in de praktijk ingewikkeld.

Meer informatie en het onderzoeksrapport vind je hier.